უნგრეთის ბოლოდროინდელმა ნაბიჯმა რუსეთისა და ბელარუსის მოქალაქეებისთვის სავიზო შეზღუდვების შესამსუბუქებლად გამოიწვია დებატები ევროკავშირში (ევროკავშირი).
პრემიერ-მინისტრის ვიქტორ ორბანის მთავრობის მიერ მიღებულმა გადაწყვეტილებამ სერიოზული შეშფოთება გამოიწვია უსაფრთხოების რისკებისა და ბლოკისთვის ჯაშუშობის პოტენციური საფრთხეების შესახებ.
ორბანის საკამათო სავიზო პოლიტიკა
2024 წლის ივლისში უნგრეთმა გააფართოვა სტუმრების მუშაკთა სქემა რუსებისა და ბელორუსების შესატანად.
ამ ახალი პოლიტიკის თანახმად, ამ ქვეყნების მოქალაქეებს შეუძლიათ მიიღონ ორწლიანი სამუშაო ვიზა, რომლის გახანგრძლივება შესაძლებელია დამატებით სამი წლის განმავლობაში. ეს ცვლილება საშუალებას აძლევს მათ საბოლოოდ მიმართონ მუდმივ საცხოვრებელს და დასახლდნენ თავიანთ ოჯახებთან უნგრეთში.
შემსუბუქებულმა შეზღუდვებმა შეაშფოთა ევროკავშირის მრავალი ლიდერი და წარმომადგენელი. ისინი წუხან, რომ ამ პოლიტიკამ შეიძლება შექმნას ხარვეზი შენგენის ზონის უსაფრთხოების ზომებში და პოტენციურად საფრთხე შეუქმნას ევროკავშირის მოქალაქეების უსაფრთხოებას.
ევროპარლამენტარებს შენგენისგან უნგრეთის შეჩერებას ითხოვენ
ევროპარლამენტის 67 წევრისგან შემდებმა უნგრეთის გადაწყვეტილების წინააღმდეგ ძლიერი პოზიცია დაიკავეს.
მათ წერილი გაუგზავნეს ევროკავშირის კომისიის პრეზიდენტს ურსულა ფონ დერ ლეიენს და მოუწოდეს უნგრეთის წინააღმდეგ უფრო მკაცრ ზომებს, თუ ის უარს იტყვის სავიზო პოლიტიკის შეცვლაზე.
ჩეხეთის ევროპარლამენტარები დანუს ნერუდოვა და ლიეტუვის ევროპარლამენტარი პეტრას აუსტრევიჩიუსი წამოიწყეს წერილი, რომელიც უნგრეთის გადაწყვეტილების გადაუდებელ გამოძიებას მოითხოვს.
ევროპარლამენტარებს ამტკიცებენ, რომ ამ პოლიტიკას შეუძლია "წარმოადგინოს ხარვეზი და პოტენციურად საფრთხე შეუქმნას შენგენის ტერიტორიის საერთო ფუნქციონირებას და მის როლს, როგორც უსაფრთხო სივრცეს მოქალაქეებისთვის".
წერილში ნათქვამია, რომ თუ უნგრეთი არ შეცვლის თავის პოლიტიკას, ევროკავშირმა უნდა განიხილოს ქვეყანასთან ახალი სასაზღვრო კონტროლის შემოღება ან თუნდაც ეჭვქვეშ დააყენოს მისი ყოფნა შენგენის ზონაში.
(გამოსახულება თავაზიანობის შესახებ არტურ რომაული Pexels– ის საშუალებით)
ევროკავშირი პასუხებს ითხოვს
მზარდი შეშფოთების საპასუხოდ, ევროკომისიამ მიიღო ზომები.
2024 წლის 7 აგვისტოს მათ 19 აგვისტომდე მიმართეს წერილი უნგრეთის ხელისუფლებას ვიზის ფასილიტაციის შესახებ ახსნა-განმარტების მოთხოვნით .
ევროკომისიის პრესსპიკერმა ანიტა ჰიპერმა განაცხადა, რომ "საშინაო საქმეთა კომისარმა, ილვა იოჰანსონმა, უნგრეთისთვის მიწერილ წერილში ჰკითხა, რომ მეტი ინფორმაცია მიეწოდებინა ამ სქემის გამოყენების მასშტაბისა და ევროკავშირის კანონმდებლობასთან მისი შესაბამისობის შესახებ".
ევროკომისიამ ხაზი გაუსვა, რომ რუსეთი წარმოადგენს უსაფრთხოების საფრთხეს ევროკავშირისთვის და რომ უნგრეთი ვალდებულია შეამოწმოს შენგენის სასაზღვრო კოდექსის შესვლის პირობები.
რუსული ჯაშუშობის შიში
ევროკავშირის ლიდერების მიერ წამოჭრილი ერთ-ერთი მთავარი საზრუნავი არის ბლოკის შიგნით რუსული ჯაშუშობის გაზრდის პოტენციალი.
ევროპის სახალხო პარტიამ (EPP), ევროპარლამენტის უმსხვილესმა ჯგუფმა, შეშფოთება გამოთქვა, რომ უნგრეთის მიერ შემსუბუქებული შესვლის წესებმა შეიძლება გამოიწვიოს ჯაშუშობის რისკების გაზრდა და ეროვნული უსაფრთხოების საკითხები.
ევროპარლამენტარების მიერ ევროკომისიის პრეზიდენტისთვის მიწერილ წერილში ნათქვამია:
"ამ "მუშებს" უნგრეთის ვიზებით ექნებათ შესაძლებლობა თავისუფლად გადაადგილდნენ შენგენის მთელ ტერიტორიაზე. სათანადო განბაჟების გარეშე, არსებობს რისკი, რომ ამ არაევროპულ მოქალაქეებს შეეძლოთ გააძლიერონ რუსეთის ჯაშუშური ქსელი ევროკავშირში."
(გამოსახულება თავაზიანობის შესახებ Jonas Horsch მეშვეობით Pexels)
უნგრეთის რეაგირება და საერთაშორისო ურთიერთობები
უნგრეთის პრემიერ-მინისტრი ვიქტორ ორბანი ცნობილია რუსეთთან უფრო მჭიდრო კავშირებით ევროკავშირის სხვა ლიდერებთან შედარებით.
პრეზიდენტ პუტინთან შეხვედრაზე ორბანმა რუსეთსა და უნგრეთს შორის მიმდინარე თანამშრომლობაზე, განსაკუთრებით ენერგეტიკის სექტორში ისაუბრა.
პრეზიდენტმა პუტინმა განაცხადა, რომ "რუსეთი და უნგრეთი აგრძელებენ თანამშრომლობას რიგ სფეროებში, პირველ რიგში ენერგეტიკის სექტორში. და ძირითადი პრინციპებია ჯანსაღი პრაგმატიზმი და ურთიერთსარგებლობა."
ამ განცხადებამ კიდევ უფრო გაამძაფრა შეშფოთება უნგრეთის სავიზო პოლიტიკის ცვლილების მოტივაციის შესახებ.
პოტენციური შერყევა შენგენში
უნგრეთის სავიზო გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებული დაპირისპირება შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს როგორც მოკლევადიანი ვიზიტორებისთვის, ასევე გრძელვადიანი მიგრანტებისთვის ევროკავშირში.
მიუხედავად იმისა, რომ დაუყოვნებელი ეფექტები შეიძლება არ იყოს აშკარა, შეიძლება გაიზარდოს შემოწმება და პოტენციურად უფრო მკაცრი შესვლის მოთხოვნები მოგზაურებისთვის იმ ქვეყნებიდან, რომლებსაც მჭიდრო კავშირი აქვთ რუსეთთან ან ბელარუსთან.
ეს სიტუაცია ხაზს უსვამს მომავალი ევროპული მოგზაურობის ინფორმაციისა და ავტორიზაციის სისტემის (ETIAS) სირთულეებს. ETIAS მიზნად ისახავს შენგენის ზონისთვის საზღვრის უსაფრთხოების გაძლიერებას.
უნგრეთის ქმედებებმა შეიძლება უბიძგოს ევროკავშირს შეაფასოს და პოტენციურად გაამკაცროს ETIAS მოთხოვნები, რაც გავლენას ახდენს ვიზისგან გათავისუფლებული ქვეყნების მოგზაურებზე.
მიგრანტებისთვის, დაპირისპირებამ შეიძლება გამოიწვიოს უფრო მკაცრი ფონის შემოწმება და უფრო ხანგრძლივი დამუშავების დრო სავიზო განაცხადებისთვის მთელ ევროკავშირში.
ქვეყნები შეიძლება უფრო ფრთხილი გახდნენ რუსეთთან ან ბელარუსთან კავშირების მქონე ემიგრანტების მიღებაზე, მაშინაც კი, თუ ისინი ევროკავშირის სხვა ქვეყნებში შედიან.
სასაზღვრო გეგმები
უნგრეთის გადაწყვეტილება, სავარაუდოდ, უფრო ფართო დისკუსიას გამოიწვევს ევროკავშირის მასშტაბით საიმიგრაციო პოლიტიკის შესახებ.
სხვა წევრმა სახელმწიფოებმა შეიძლება აიძულონ უფრო ერთიანი და მკაცრი სავიზო რეგულაციები, რათა თავიდან აიცილონ მსგავსი სიტუაციები მომავალში.
ამ ინციდენტმა შეიძლება დააჩქაროს ძალისხმევა ევროკავშირის უფრო ცენტრალიზებული საიმიგრაციო პოლიტიკის შესაქმნელად, რაც ამცირებს ცალკეული წევრი ქვეყნების ავტონომიას ვიზასთან დაკავშირებულ გადაწყვეტილებებში.
ამან ასევე შეიძლება გამოიწვიოს თითოეული ქვეყნის ვიზის გაცემის პრაქტიკის მონიტორინგი და შეფასება ევროკავშირის უსაფრთხოების სტანდარტებთან შესაბამისობის უზრუნველსაყოფად.
გარდა ამისა, ამ დაპირისპირებამ შეიძლება გამოიწვიოს უფრო მკაცრი ჯარიმები იმ ქვეყნებისთვის, რომლებიც გადახრიან შეთანხმებული საიმიგრაციო პოლიტიკისგან, მათ შორის შენგენის ზონაში ან ევროკავშირის სხვა პროგრამებში მათი მონაწილეობის შეზღუდვებს.
გარდამტეხი მომენტი ევროკავშირის ერთიანობისთვის
უნგრეთის სავიზო გადაწყვეტილების ირგვლივ არსებული დაპირისპირება ევროკავშირისთვის კრიტიკულ მომენტს აღნიშნავს. იგი ხაზს უსვამს დელიკატურ ბალანსს ეროვნულ სუვერენიტეტსა და კოლექტიურ უსაფრთხოებას შორის ბლოკში.
ვინაიდან ევროკავშირი ამ გამოწვევას ებრძვის, შედეგმა შეიძლება მნიშვნელოვნად ჩამოაყალიბოს ევროპული საიმიგრაციო პოლიტიკისა და სახელმწიფოთაშორისი ურთიერთობების მომავალი.
მომდევნო კვირები გადამწყვეტი იქნება იმის დასადგენად, იწვევს თუ არა ეს ინციდენტი უფრო მეტ ერთიანობას ან უფრო ღრმა დაყოფას ევროკავშირში.